از ضرورت توجه به المان‌های مفهومی غیرمستقیم در ساخت هویت اسلامی انقلابی تا بازگرداندن غرور و افتخار به شهروندان نسبت به فرهنگ شهر قم
از ضرورت توجه به المان‌های مفهومی غیرمستقیم در ساخت هویت اسلامی انقلابی تا بازگرداندن غرور و افتخار به شهروندان نسبت به فرهنگ شهر قم
حجت‌الاسلام‌ رضا مهکام با تأکید بر استفاده از هنر در فرهنگ‌سازی مدیریت شهر در ایجاد و تثبیت هویت گفت: امروز مدیریت شهری در ایجاد تعلق‌خاطر و هویت‌سازی نقش مهمی را ایفا کرده و باید احساس غرور به فرهنگ شهر قم بازگردانده شود.

به گزارش روابط عمومی شورای اسلامی شهر مقدس قم، حجت‌الاسلام‌ رضا مهکام در جلسه کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر قم با اشاره به اهمیت هویت‌یابی در نوجوانان اظهار داشت: امروز نقش مدیریت شهری در تقویت هویت اسلامی و انقلابی نوجوانان موردتوجه بوده و باید به‌صورت تخصصی به آن بپردازیم.

وی مفهوم هویت را موردبررسی قرارداد و افزود: هویت، چیستی و کیستی است که برای همه گروه‌های جامعه در نظر گرفته می‌شود و باید به این موضوع در دوره نوجوانی بیشتر و با دقت بیشتری به آن پرداخت و باید بدانیم هویت ملی و جمعی ما دچار خدشه شده و حتی هویت‌های فردی نیز آسیب‌دیده است.

رئیس انجمن روانشناسان اسلامی و عضو کمیسیون حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: در طول تاریخ تمام حاکمان و مدیران تلاش کرده‌اند هویت جمعی ایجاد کنند، زیرا هویت جمعی وحدت ایجاد کرده و امروز نیز بسیاری از کشورها اقدام به هویت‌سازی می‌کنند.

وی پاسخ به سؤالات هویتی را موردتوجه قرارداد و بیان کرد: جواب درست به سؤالات هویتی به تشکیل درست هویت کمک می‌کند و عدم پاسخ‌گویی یکپارچه به این سؤالات ضربه زیادی به هویت خواهد زد و این یکپارچگی مهم بوده و فرد باید تعریف مشخصی از خود داشته باشد و انسانیت شخص به میزان روشنی به این تعریف بستگی دارد.

استاد و هیئت‌علمی موسسه علمی پژوهشی امام خمینی(ره) ادامه داد: در کنار هویت فردی، جامعه نیز باید دارای یک هویت مشخص و روشن باشد و اگر بتوانیم به این مرحله برسیم کار بزرگی انجام داده و توانسته‌ایم بحران هویت را در جامعه مدیریت کنیم و توطئه‌های دشمن در این حوزه خنثی می‌شود.

وی فاصله بین ۱۲ تا ۱۸ سالگی را مهم‌ترین زمان تشکیل هویت فردی و جمعی دانست و خاطرنشان کرد: دوره نوجوانی زمانی بوده که باید با شناخت این دوران به نوجوان در شناخت خود و هویت فردی کمک کنیم تا نوجوان پاسخ‌های مناسبی به هویت و چیستی و کیستی خود بیابد.

رئیس انجمن روانشناسان اسلامی با یادآوری سخنی از امام علی(ع) در باب اهمیت دوران نوجوانی گفت: امروز بخش مهمی از جمعیت شهر قم نوجوان و جوان هستند و در آستانه رسیدن به این هویت بوده و ما نسبت به آن‌ها تکلیف داشته و باید بدانیم هویت بخشی در زمان مشخص متوقف نمی‌شود و محیط در تغییر این هویت بسیار مؤثر است.

وی تصریح کرد: باید بفهمیم در فضای شهری چه‌کاری برای ایجاد و تثبیت هویت می‌توانیم انجام دهیم و وظایف مشخص و روشنی را برای مدیریت شهری تعریف کنیم تا شاهد شکل‌گیری هویت جمعی و تعلق‌خاطر و دل‌بستگی سالم و مطابق بافرهنگ ایرانی اسلامی خودمان باشیم.

مهکام در ادامه به بیماری‌های هویتی اشاره کرد و گفت: شورای اسلامی شهر باید با شناخت درست از بیماری‌های هویتی در گام نخست برای تثبیت هویت انسانی سیاست‌گذاری کرده و در گام بعد برای هویت جنسیتی برنامه‌ریزی کند و این عدم هویت جنسی یکی از مشکلات مهم در جامعه امروز بوده و باید به آن پرداخته شود.

وی ادامه داد: مدیریت شهری در تشکیل هویت منشی و هویت فرهنگی اجتماعی می‌تواند نقش مهمی را ایفا کند و برای هویت تحصیلی و شغل نیز باید برنامه‌ریزی کاملی داشته باشیم تا افراد در جامعه با هویت درست و کاملی حضور پیداکرده و جامعه‌ای سالم را تشکیل دهند و باید بدانیم هر کس در شغل خودکارش را به‌خوبی انجام دهد مدیریت شهری بهره آن را خواهد برد.

عضو کمیسیون حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی ابراز کرد: شکل‌گیری هویت ملی نیز در مدیریت سالم کشور تأثیر زیادی داشته و در ایران هویت دیگری به نام هویت امت نیز وجود دارد که امام خمینی(ره) به آن پرداخته است و این هویت را مبتنی بر مسائل دینی و فرهنگی می‌داند.

وی قرار گرفتن هویت ملی و فردی در زیر چتر اسلام را مطرح کرد و گفت: تمام هویت‌ها باید زیر چتر هویت امتی و اسلام قرارگرفته و بدانیم بر اساس تأکید مقام معظم رهبری هویت اسلامی در اولویت نخست قرار داشته و باید به آن توجه بیشتری داشته و به آن با جدیت بپردازیم.

مهکام به‌صورت تخصصی به هویت شهر قم پرداخت و یادآور شد: در شهر قم قومیت‌های بسیاری حضورداشته وزندگی می‌کنند که باید همه آن‌ها را زیر یک چتر و هویت جامع جمع کرده و بر اساس اقلیم قم برای این هویت بخشی برنامه‌ریزی کنیم و البته برای تعریف این هویت جامع باید مؤلفه‌هایی ماند دین، مذهب، زبان، تجارت و شغل و آداب‌ورسوم و همچنین پوشش و ادبیات مختلف را در نظر بگیریم.

وی سپس به نقش و تأثیر حرم مطهر حصرت معصومه(س) در ایجاد هویت جامع در شهر قم اشاره کرد و گفت: متأسفانه ما از نقش حرم مطهر در هویت‌سازی در شهر غافل هستیم درحالی‌که بعضی از کشورها هویت و تاریخ نداشته را برای خود می‌سازند و تلاش می‌کنند از طریق داستان‌سرایی و ساخت فیلم‌های تاریخی این هویت را ایجاد کنند.

عضو کمیسیون حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی با ابراز تأسف از بی‌توجهی نهادهای فرهنگی به نمادها و تاریخ شهر قم در هویت‌سازی تأکید کرد: یکی از مواردی که در شکل‌دهی هویت تأثیر داشته و به آن بی‌توجهی شده، رسانه است و نسبت به آموزش سواد رسانه‌ای بی‌توجه هستیم.

وی سپس تمدن اسلامی از منظر مقام معظم رهبری را موردبررسی قرارداد و ابراز کرد: هویت‌سازی باید بر مبنای تمدن اسلامی و قوانین عام قرآن و ایمان باشد و برای هویت‌سازی در شهر قم باوجود بستر دینی وایمانی آن باید برنامه‌ریزی کرده و از این فرصت استفاده کنیم.

مهکام خردورزی و عقلانیت، کار جهادی،‌ علم، پرهیز از تحجر و ایجاد رفاه اقتصادی و عدالت را نیز به‌عنوان تأکیدات مقام معظم رهبری مطرح کرد و افزود: برای ایجاد هویت اسلامی توجه به شاخصه‌های مانند افتخار به مشاهیر تاریخی و فرهنگی و امکان فرهنگی در مدیریت شهری بسیار مهم است.

وی توجه به دانشمندان جدید و قدیم در ساخت المان‌های شهری را مطرح کرد و گفت: ایجاد دل‌بستگی به نمادهای اسلامی نیز شاخصه‌ای است که مدیریت شهری باید به آن توجه کند و همچنین میزان انس و قرائت قرآن، شرکت مردم در مناسبت‌های دینی و شرکت در فعالیت‌های عام‌المنفعه مواردی است که باید به آن بپردازیم.

استاد و هیئت‌علمی مرکز علمی پژوهشی امام خمینی(ره) اظهار داشت: در کنار این شاخصه‌های دینی باید به شاخصه‌های میراثی و تاریخی و ملی و همچنین انقلابی نیز توجه کنیم تا علاقه و وابستگی به کشور و فرهنگ را در جوانان ایجاد کرده و در کنار این همبستگی شاهد ایجاد وحدت در کشور باشیم.

وی سپس به ابزارهای مدیریت شهری اشاره کرد و گفت: نصب و استفاده از پرچم به‌عنوان یکی از نمادهایی ملی می‌تواند احساس غرور ایجاد کند، ساخت المان و مجسمه، نقاشی دیواری، بیلبورد، پل‌ها فرصت‌هایی است که مدیریت شهری می‌تواند برای هویت‌سازی از آن بهره برد.

مهکام تأثیر المان‌ها را به‌صورت خاص موردبررسی قرارداد و تصریح کرد: المان‌های غیرمستقیم و مفهومی تأثیر بیشتری نسبت به المان‌های مستقیم در هویت‌سازی داشته و در انتخاب المان‌های دینی دقت لازم را داشته باشیم و بدانیم ظرفیت هر شهری در استفاده از المان‌های مستقیم مشخص است درحالی‌که در مورداستفاده از المان‌های غیرمستقیم و مفهومی محدودیتی وجود ندارد.

وی به بهره‌مندی از هنرمندان نیز تأکید کرد و گفت: در طراحی المان‌ها و کارهای فرهنگی باید از هنر و هنرمندان بهره برد و از تأثیر هنر در فرهنگ‌سازی و هویت‌سازی غافل نشد زیرا این هنر است که می‌تواند غیرمستقیم مفاهیم مهم و بزرگ را به نسل جوان منتقل کنیم.

عضو کمیسیون حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان خاطرنشان کرد: امروز شاهد عدم افتخار شهروندان قمی به فرهنگ و تاریخ خود هستیم که باید برای آن راه‌کاری اندیشیده شود تا این اعتمادبه‌نفس و افتخار به فرهنگ و تمدن شهری به شهروندان بازگردانده شود.